Transkrypcja podcastu #DEZINFO: Homo ecranis – czy powstał nowy gatunek człowieka?
W jaki sposób media kształtują nasz światopogląd? Czy na portalach społecznościowych jesteśmy bardziej narażeni na propagandę i dezinformację niż w mediach tradycyjnych? Jak będą wyglądały środki masowego przekazu w przyszłości?
Ze względu na to, jak ważne i aktualne są tematy dotyczące propagandy i dezinformacji w mediach XXI wieku, wracamy do podcastu, który opublikowaliśmy na początku 2022 roku.
Zapraszamy do zapoznania się transkrypcją fragmentu podcastu #DEZINFO: Homo ecranis – czy powstał nowy gatunek człowieka?
Gościem podcastu jest dr hab. Małgorzata Molęda-Zdziech, Kierowniczka Katedry Studiów Politycznych w Instytucie Studiów Międzynarodowych Kolegium Ekonomiczno-Społecznego SGH; Pełnomocniczka Rektora SGH ds. współpracy z Unią Europejską; socjolożka, politolożka; doktor habilitowany nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce i administracji.
TRANSKRYPCJA
Dr Karol Kwietniewski, Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji: W jaki sposób media kształtują nasz światopogląd? W jaki sposób się to dzieje i jakie są mechanizmy tego zjawiska?
Dr hab. Małgorzata Molęda-Zdziech: Odkąd pojawiły się media, czyli właśnie takie pośredniki pomiędzy światem, w którym żyjemy, a publicznością, do której chcemy dotrzeć, cel był taki, aby dotrzeć z pewną informacją, z pewnym przekazem – czy to w celu właśnie tylko informacyjnym, czy też w celu takim, że chcemy wpłynąć na czyjeś zachowanie, edukować, może też wprowadzić pewne tematy, nad którymi chcemy, aby odbiorca się zastanowił, aby po prostu o nich myślał, były one dla niego ważne.
Czyli media mogą budować na przykład wachlarz tematów, problemów, o którym społeczeństwo, grupy społeczne będą myśleć, które mogą je konfliktować, albo wręcz przeciwnie, wokół których mogą się jednoczyć. Jeżeli grupy społeczne i odbiorcy mediów nie są świadomi, te tematy nie znajdują się przypadkowo. Media też często zasłaniają pewne tematy, nie dając im nagłośnienia medialnego czy nie dając im czasu czy to właśnie w przestrzeni antenowej, czy przykrywając je innymi tematami, pragnąc zagłuszyć na przykład pewne sytuacje kryzysowe, przykrywając je innymi. Czyli media kształtują te nasze postawy i to, o czym mamy myśleć poprzez budowanie agendy tematów, poprzez nadawanie im ważności i poprzez ten mechanizm nagłaśniania medialnego, który potrafi wyolbrzymić pewne problemy albo stworzyć problem z niczego, a potem niejako o nim zupełnie zapomnieć.
Obecnie mamy takie pojęcie jak infodemia, czyli natłok informacji, których nie potrafimy przetworzyć. Czy to może generować ten kryzys tożsamości, o której mówiliśmy wcześniej?
Myślę, że to jest bardzo ciekawe pytanie i nie ma na to pytanie takiej jednoznacznej odpowiedzi. Odpowiedź jest zależna od tego, w jakim stopniu zgodzimy się, że, no właśnie, jaką część życia wypełnią nam media. Ktoś powiedział, że żyjemy właśnie z mediami i przez media. Możemy powiedzieć, że żyjemy jeszcze w mediach. Nasze życie to dwudziestoczterogodzinne, siedem dni w tygodniu – jak ono wygląda?
Infodemia – samo pojęcie w genezie ma ten wspólny element, jak i pandemia. Tylko właśnie, że tutaj tym elementem infekującym są informacje. Czyli to nie jest tylko ogromny zalew informacji, ale mamy też ten element, no właśnie, zainfekowania. Jest też ten element może zbyt dużej intensywności. Wiadomo, tak jak konsumowanie pewnych trunków, zbyt dużej ilości czy zbyt mocnych, może się źle skończyć. Tak samo konsumowanie nadmiaru informacji powoduje, że albo mamy niestrawność, albo nie wiem, jak sobie z tymi informacjami radzić. Niestety, nowe media mają to do siebie, że jesteśmy w nim zanurzeni. Nowe media są z nami cały czas, bo one mają, właśnie, jeśli mamy jeszcze smartfon, to nie są tylko media, z których czerpiemy informacje, ale one nam służą jako budzik, one zbierają informacje o nas (sprawa z Pegasusem – nie zdajemy sobie z tego sprawy), one służą nam jako aparat, one służą nam także jako mini-komputer do robienia notatek. I to jest to, czy jesteśmy świadomi, że to my używamy tych mediów czy media używają nas? I nawet będąc na spotkaniu w kawiarni, niewinny telefon, mimo że z niego nie korzystamy, to on w tym czasie wykonuje swoją pracę. Bo zbiera informacje i zostawiamy ten ślad nasz. Mówi się o śladzie klimatycznym, myślę, że tutaj możemy dobrze powiedzieć o tym naszym śladzie takim cyfrowym, zostawiamy ślad komunikacyjny – co robiliśmy, dlaczego, i czy jesteśmy tego świadomi?
Transkrypcja w języku angielskim: https://capd.pl/en/reports/330-transcription-of-the-dezinfo-podcast-homo-ecranis-has-a-new-species-of-human-emerged
Link do podcastu: https://bit.ly/3eSF1iP
Wszystkich odcinków #DEZINFO możesz wysłuchać na naszym kanale na Youtube, na platformach streamingowych SoundCloud, Anchor, Spotify oraz na fanpage'u Fundacji CAPD na Facebooku.
Ten projekt został zrealizowany przez Fundację Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji, przy wsparciu NATO’s Public Diplomacy Division.