Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej: październik 2020 r.
Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej na przykładzie artykułów opublikowanych przez ria.ru, rbc.ru i russian.rt.com w dniach 28.09-01.11.2020 r.
Poniżej prezentowane są wyniki cząstkowe monitoringu, przeprowadzonego przez Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji w ramach projektu „Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej” i realizowanego w okresie 03.08.2020-28.02.2021 r.
Źródło: Opracowanie własne, Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji
Analiza ilościowa:
Monitorowane media: ria.ru, rbc.ru, russian.rt.com
Zakres tematyczny: Polska, Unia Europejska, Wielka Brytania, kraje bałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia)
Zakres czasowy: 28.09-01.11.2020 r.
Łączna liczba wiadomości opublikowanych na ria.ru, rbc.ru i russian.rt.com: 38604, w tym ria.ru – 28222 (w ujęciu tygodniowym od 5406 do 5851 wiadomości tygodniowo), rbc.ru – 4015 (w ujęciu tygodniowym od 782 do 839), russian.rt.com – 6367 (w ujęciu tygodniowym od 1009 do 1389). Odnotowano wzrost ogólnej liczby publikowanych wiadomości w porównaniu do września 2020 r. oraz najwyższą miesięczną liczbę łącznie opublikowanych wiadomości podczas przeprowadzonego monitoringu mediów.
Łączna liczba wiadomości na temat Polski, Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii i krajów bałtyckich (Litwy, Łotwy, Estonii) w monitorowanych mediach: 1651, w tym ria.ru – 825, rbc.ru – 378, russian.rt.com – 448. Wiadomości o Polsce, Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii i krajach bałtyckich stanowiły łącznie 2,9% wszystkich wiadomości opublikowanych na ria.ru, 9,4% – rbc.ru i 7,0% – russian.rt.com. Wiadomości te stanowiły łącznie 4,3% wszystkich wiadomości opublikowanych na badanych portalach w październiku 2020 r. Odnotowano spadek ogólnej liczby wiadomości dotyczących monitorowanych tematów, zarówno w ujęciu liczbowym, jak i procentowego udziału we wszystkich opublikowanych wiadomościach w porównaniu do ubiegłego miesiąca.
Łączna liczba monitorowanych wiadomości: 1651, w tym na temat Unii Europejskiej – 611 (co stanowi 1,6% wszystkich wiadomości opublikowanych w monitorowanych mediach w październiku 2020 r.), Wielkiej Brytanii – 504 (1,3%), Polski – 275 (0,7%), krajów bałtyckich (Litwy, Łotwy, Estonii) – 261 (0,7%).
Źródło: Opracowanie własne, Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji
Analiza jakościowa:
Media rosyjskie poprzez swoje narracje często uderzały w państwa bałtyckie. W przekazie medialnym przedstawiano je jako miejsce odradzania się faszyzmu i rozpowszechnionej rusofobii. Narracje prokremlowskie starały się wpływać na mentalność mieszkańców tych państw, kwestie wewnętrzne, a także politykę zagraniczną ich władz. Podejmowane działania były szeroko zakrojone i zróżnicowane w zależności od obszaru tematycznego czy państwa. Ich głównym celem było generowanie chaosu, pogłębianie polaryzacji społecznej, obniżanie zaufania społecznego do instytucji państwowych, a w szerszym wymiarze także do organizacji międzynarodowych i instytucji integracyjnych państw Zachodu. Dynamika tych działań dodatkowo wzrosła w czasie pandemii – wskazując na nieskuteczność Zachodu w walce z kryzysem czy rozpowszechnianiem teorii spiskowych. Media rosyjskie manipulowały informacjami, przedstawiały dane niepełne, w nieproporcjonalnej skali czy fałszywym kontekście.
Główne narracje:
- Rosja oskarżała władze państw bałtyckich o cenzurę i blokowanie rosyjskich mediów, dyskryminację mniejszości rosyjskojęzycznych czy też niesłuszne prowadzenie śledztw wobec rosyjskojęzycznych dziennikarzy. Kraje bałtyckie były też oskarżane przez Kreml o naruszenie swobody wypowiedzi, łamanie praw obywatelskich i demokratycznych wartości oraz celową dyskredytację Rosji i rosyjskich mediów.
- Narracje antyunijne czy antynatowskie były stałą oddziaływania informacyjnego Rosji wobec państw bałtyckich w celu osłabienia więzów integrujących państwa Sojuszu Północnoatlantyckiego czy Unii Europejskiej. Zadaniem takich narracji było kształtowanie i wzmacnianie poglądów eurosceptycznych grupy docelowej oraz rozbicie spójności politycznej obu organizacji.
- Głównymi celami rosyjskiej dezinformacji w badanym okresie było tworzenie negatywnego obrazu Zachodu – przede wszystkim wykazywanie słabości Unii i Sojuszu Północnoatlantyckiego wraz z tezą, że bycie ich członkiem jest dla państw bałtyckich niekorzystne.
- Rosja gloryfikowała również sowiecką przeszłość tych państw i podkreślała ich „upadek” wraz z wejściem w zachodnie struktury.
Działania dezinformacyjne miały na celu podważanie zaufania do władz i ich dyskredytowanie, podsycanie konfliktów, promowanie rosyjskiej narracji o wyższości moralnej Rosji nad Zachodem, rozpowszechnianie teorii spiskowych. W kontekście międzynarodowym celem miało być też podważenie autorytetu instytucji zachodnich, tj. UE i NATO.
Monitoring i analizę przeprowadzili: Adam Błonowski, Bartosz Gralicki
Koordynacja projektu i redakcja: Marta Kowalska
Opracowanie graficzne i redakcja: Katarzyna Rogala
PRZECZYTAJ CAŁY RAPORT: Ten artykuł jest częścią raportu „Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej: wizerunek Polski, NATO, Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii, krajów bałtyckich i Białorusi w rosyjskich mediach online”.
Zobacz powiązane:
- Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej w dniach 03-30.08.2020 r.
- Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej w dniach 31.08-27.09.2020 r.
- Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej w dniach 02-29.11.2020 r.
- Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej w dniach 30.11.2020-03.01.2021 r.
- Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej w dniach 04-31.01.2021 r.
- Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej w dniach 01-21.02.2021 r.
- Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej w dniach 31.08.2020-14.02.2021 r.
Publikacja jest częścią projektu „Monitoring i analiza rosyjskiej przestrzeni informacyjnej”. Projekt został zrealizowany we współpracy Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji (CAPD) oraz Open Information Partnership (OIP). Publikacja wyraża jedynie poglądy autorów i nie powinna być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Open Information Partnership. Publikacja stanowi wkład w debatę publiczną.