Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna. Raport cząstkowy nr 6
Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna na przykładzie artykułów opublikowanych przez Onet.pl, Wp.pl, Interia.pl, Wpolityce.pl, Gazeta.pl w dniach 19.07-01.08.2021 r.
Poniżej prezentowane są wyniki cząstkowe monitoringu, przeprowadzonego przez Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji w ramach projektu „Szczepionki przeciw COVID-19 w polskich i rosyjskich mediach online: Specyfika i korelacja pomiędzy polską i rosyjską przestrzenią informacyjną” i realizowanego w okresie 10.05-29.08.2021 r.
Źródło: Opracowanie własne, Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji
Analiza ilościowa:
Badane portale informacyjne opublikowały w sumie 192 wiadomości na temat szczepionek. Od tej liczby należy odjąć 15 wpisów, które zostały mylnie zaliczone przez program do wyników monitoringu, głównie z dwóch powodów: ze względu na zawartą w treści frazę „Sputnik”, która w tym kontekście oznaczała rosyjską agencję informacyjną a nie preparat, lub jako odnośniki do innych artykułów, które zawierały w tytule nazwy szczepionek. Więcej na ten temat w Metodologia.
Najwięcej publikacji na temat szczepionek ukazało się na łamach portalu wpolityce.pl (54 wiadomości), następnie interia.pl (49), onet.pl (46) i wp.pl (34), a najmniej na stronie gazeta.pl (27).
Na wszystkich stronach najwięcej uwagi poświęcano szczepionkom firmy Pfizer (139 wzmianek), AstraZeneca (96), Moderna (82) i Johnson&Johnson (65). Poszczególne portale wspominały też o preparacie rosyjskim Sputnik (11 razy) i preparatach chińskich (Sinovac – 5, Sinopharm – 4), a także o amerykańskim Novavax (3) oraz kazachskim QzVac (1).
W żadnym z monitorowanych serwisów nie pojawiły się informacje na temat indyjskiej szczepionki Covaxin, rosyjskiego preparatu EpiVacCorona, chińskich szczepionkach CanSino, Convidecia, CoviVac czy Vero Cell, ani niemieckiej CureVac.
Wiadomości skupiały się częściej na sprawach zagranicznych (109 wiadomości) aniżeli wewnętrznych (68).
W badanych mediach zidentyfikowano jeden artykuł proszczepionkowy, a dokładnie na temat niesłusznych obaw wobec szczepionki AstraZeneca (Szczepionka, której nikt nie chce: jak AstraZeneca zaprzepaściła swoją szansę, Onet Politico, 01.08.2021). Co do treści o charakterze antyszczepionkowym, to ograniczają się one do pojedycznych przypadków, jak doniesienia o agencji próbującej przekupić europejskich twórców na portalu Youtube do rozpowszechniania dezinformacji na temat Pfizera, czy incydentu w Gdyni, gdzie antyszczepionkowcy zniszczyli szczepionkobus.
Źródło: Opracowanie własne, Centrum Analiz Propagandy i Dezinformacji
Główne tematy:
Głównym tematem dominującym w badanym przedziale czasowym pozostawał wariant delta koronawirusa (61 wiadomości). Na kolejnych pozycjach znalazły się: obostrzenia pandemiczne (22), po 19 wzmianek na temat powikłań i trzeciej dawki szczepień oraz tzw. paszportach covidowych (17). Nieco mniej wspomniano o konspiracjach nt. COVID-19 i czwartej fali (po 12), testach (8), a najmniej o segregacjach wynikających ze szczepień (3).
Dominującymi wątkami były:
- Doniesienia nt. rozwoju czwartej fali w Polsce;
Wybrane artykuły:
- Wirusolog: Czwarta fala może rozpocząć się w Polsce w drugiej połowie sierpnia, Interia Wydarzenia, 19.07.2021.
- Czwarta fala koronawirusa. Adam Niedzielski: ten zegar tyka, Onet Wiadomości, 23.07.2021.
- Dyrektor WiM ostrzega przed IV falą: „Zaszczepienie to jedyny sposób!”; „Najgorszy scenariusz to 10-15 tys. zakażeń dziennie”. Kiedy?, wPolityce.pl, 25.07.2021.
- Dementowanie teorii o zwiększaniu ryzyka zawału sercowo-naczyniowego u osób powyżej 75. roku życia zaszczepionych Pfizerem;
Wybrane artykuły:
- Naukowcy: szczepionka Pfizera nie zwiększa ryzyka zawału sercowo-naczyniowego u osób powyżej 75 lat, Gazeta.pl, 19.07.2021.
- Szczepienia Pfizerem. Nowe wyniki badań: Preparat nie zwiększa ryzyka sercowo-naczyniowego u osób powyżej 75 lat, Interia Wydarzenia, 19.07.2021.
- Optymistyczne wyniki badań francuskich naukowców. Chodzi o szczepienia seniorów na COVID, WP Wiadomości, 19.07.2021.
- Brak przeciwciał u Węgrów zaszczepionych Sinopharmem oraz badania dowodzące o malejącej ilości przeciwciał po Sinovacu (M. Wyrzykowska (PAP), Węgry. Problem z chińską szczepionką przeciw COVID. U części osób „nie pojawiły się przeciwciała”, Gazeta.pl, 20.07.2021);
- Doniesienia o możliwym wprowadzeniu drugiej dawki Johnson&Johnson (Szczepionka Johnson & Johnson nie wystarczy? Może być potrzebna kolejna dawka, Interia Zdrowia, 21.07.2021);
- Kolejne rekordy zaszczepień Polaków;
Wybrane artykuły:
- M. Burza, W Polsce wykonano ponad 33 mln szczepień. Kraska: Przed nami dużo pracy, Gazeta.pl, 22.07.2021.
- Liczba w pełni zaszczepionych osób w Polsce przekroczyła 17,1 mln! Wykonano ponad 33,9 mln szczepień. Co z dostawami preparatów?, wPolityce.pl, 29.07.2021.
- Badania na skuteczność szczepionek Pfizera, AstraZeneki i Johnson&Johnson wobec Delty;
Wybrane artykuły:
- Wariant Delta a szczepienia. Preparat na COVID-19 firmy Johnson&Johnson może być mniej skuteczny, Interia Wydarzenia, 21.07.2021.
- Badania wykazują: Szczepionki Pfizera i AstryZeneki skuteczne również przeciwko wariantowi Delta. SPRAWDŹ SZCZEGÓŁY, wPolityce.pl, 22.07.2021.
- S. Bagińska, Te szczepionki przeciwko COVID-19 są skuteczne na wariant Delta, WP Wiadomości, 22.07.2021.
- Wprowadzenie lockdownu w Australii;
Wybrane artykuły:
- Australia: W Sydney rośnie liczba nowych przypadków koronawirusa, Interia Wydarzenia, 23.07.2021.
- U. Ziemska, Australia. Po wzroście zakażeń epidemia w Sydney „zagrożeniem bezpieczeństwa narodowego", Gazeta.pl, 23.07.2021.
- D. Nowicki, Lockdown w Sydney. Kolejne cztery tygodnie twardego zamknięcia, WP Wiadomości, 28.07.2021.
- Wprowadzenie testów doustnych szczepionek przeciw COVID-19 w Izraelu i w Japonii;
Wybrane artykuły:
- Izrael będzie pierwszym krajem, który przetestuje doustną szczepionkę przeciw Covid-19. „Nie będzie grupy placebo”, wPolityce.pl, 23.07.2021.
- K. Kraushar, Izrael. Powstaną doustne szczepionki przeciwko COVID-19. Będzie je można przyjmować w domu, Gazeta.pl, 22.07.2021.
- Zła sytuacja pandemiczna w Hiszpanii (V fala);
Wybrane artykuły:
- W Hiszpanii najwięcej zakażeń od stycznia, Interia Wydarzenia, 24.07.2021.
- N. Pacholczyk, Hiszpania walczy z koronawirusem. Ponad 31 tysięcy dobowych zakażeń, najwięcej od stycznia, Gazeta.pl, 24.07.2021.
- B. Kołodziejczyk, Dziesiątki tysięcy zakażeń. Hiszpanie walczą z wirusem, WP Wiadomości, 24.07.2021.
- Bezpłatne szczepienia dla turystów w Chorwacji (K. Cieślik, Chorwacja wprowadza bezpłatne szczepienia dla turystów. Wystarczy dowód, Gazeta.pl, 24.07.2021);
- Problemy związane ze Sputnikiem V: brak paszportów dla obywateli San Marino oraz zrywanie umów na preparat przez kraje afrykańskie;
Wybrane artykuły:
- Afrykańskie kraje zrywają umowy na dostawę Sputnika V, Onet Wiadomości, 24.07.2021.
- S. Wysocka, Problemy mieszkańców San Marino. Ich przepustki covidowe nieważne we Włoszech?, Onet, 25.07.2021.
- 100% zaszczepienie dorosłej populacji w Bhutanie;
Wybrane artykuły:
- E. Walas, W tym kraju szczepienia mają za sobą. Imponująca frekwencja, WP Wiadomości, 27.07.2021.
- W tym kraju zaszczepiono całą dorosłą populację przeciw COVID-19, Onet, 27.07.2021.
- Mobilne punkty szczepień w Polsce;
Wybrane artykuły:
- Na Śląsku można zaszczepić się po niedzielnej mszy. Mobilne punkty przy parafiach, Onet Śląsk, 30.07.2021.
- J. Zaremba, Mazury. Mobilne punkty szczepień w salach parafialnych, WP Wiadomości, 30.07.2021.
- Weekendowa akcja szczepień na Kaszubach. Nie trzeba się zapisywać, Onet Trójmiasto, 28.07.2021.
- Zaostrzenie zasad przekraczania granic przez Niemcy i USA;
Wybrane artykuły:
- P. Osadnik, Niezaszczepieni nie wjadą do Niemiec? Ważne informacje dla Polaków, WP Wiadomości, 28.07.2021.
- Władze Niemiec zaostrzają zasady przekraczania granicy z powodu koronawirusa, Onet, 30.07.2021.
- I. Nestioruk, Wakacje 2021 - Stany Zjednoczone. Nie będzie otwarcia granic USA dla turystów z Europy, Gazeta.pl, 28.07.2021.
Wnioski:
- W badanych mediach kontynuowana była narracja, z której wynika, że szczepionki produkcji rosyjskiej i chińskiej są zawodne. Miały o tym świadczyć wyniki badań nt. przeciwciał czy zerwane umowy z Rosją przez państwa afrykańskie (Afrykańskie kraje zrywają umowy na dostawę Sputnika V, Onet Wiadomości, 24.07.2021). Wskazywano na zawodność tych szczepionek nie tylko ze względu na swoją porównywalnie mniejszą skuteczność, ale też opóźnione dostawy kolejnych dawek, jak w przypadku Sputnik V. Pośrednio promowane było przeświadczenie, że Europejczycy znajdują się w dużo lepszej sytuacji niż państwa, które do tej pory polegały na szczepionkach innych niż Pfizer, AstraZeneca, Moderna czy Johnson&Johnson.
- Z drugiej strony w mediach przewijały się na przemian informacje o zaletach szczepionek dopuszczonych na terenie Unii Europejskiej z doniesieniami o skrajnych przypadkach powikłań.
- Z wiadomości na temat kolejnych wprowadzanych restrykcji dla osób niezaszczepionych przy jednoczesnych ułatwieniach dla tych, którzy certyfikaty posiadają, można było wnioskować, że obywatelom UE opłaca się zaszczepić.
Autor: Raffaella Margaryan
Redakcja: Marta Kowalska
Opracowanie graficzne: Katarzyna Rogala
PRZECZYTAJ CAŁY RAPORT: Ten artykuł jest częścią raportu „Szczepionki przeciw COVID-19 w polskich i rosyjskich mediach online: Specyfika i korelacja pomiędzy polską i rosyjską przestrzenią informacyjną”, który wkrótce opublikujemy.
Zobacz powiązane:
- Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna w dniach 10-23.05.2021 r.
- Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna w dniach 24.05-06.06.2021 r.
- Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna w dniach 07-20.06.2021 r.
- Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna w dniach 21.06-04.07.2021 r.
- Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna w dniach 05-18.07.2021 r.
- Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna w dniach 02-15.08.2021 r.
- Szczepionki przeciw COVID-19: polska przestrzeń informacyjna w dniach 16-29.08.2021 r.
Publikacja jest częścią raportu „Szczepionki przeciw COVID-19 w polskich i rosyjskich mediach online: Specyfika i korelacja pomiędzy polską i rosyjską przestrzenią informacyjną”. Raport został przygotowany przy wsparciu International Republican Institute's Beacon Project. Publikacja wyraża jedynie poglądy autorów i nie powinna być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem IRI.
